دلایل، علائم، راه های تشخیص و درمان رفلاکس نوزاد - تور استانبول

رفلاکس نوزاد گاهی رفلاکس ﮔﺎﺳﺘﺮوازوﻓﺎژﻳﺎل یا رفلاکس معده به مری (gastroesophageal reflux، GER) نیز نامیده می گردد. در نوزادان سالم، رفلاکس چند بار در روز اتفاق می افتد. تا زمانی که کودک، سالم و شاد است و رشد خوبی دارد، رفلاکس او نگران نماینده نیست. در برخی موارد رفلاکس نوزاد می تواند نشانه ای از مسئله ای پزشکی مانند آلرژی، انسداد دستگاه گوارشی یا بیماری رفلاکس معده به مری (GERD) باشد.

علائم رفلاکس نوزادبه طور کلی رفلاکس نوزاد نگران نماینده نیست و احتمال اینکه محتویات معده به میزان ای اسیدی باشند که گلو یا مری را تحریک نمایند و مسائلی را به وجود بیاورند، بسیار اندک است.

در صورتی که نوزاد علائم زیر را دارد باید به پزشک مراجعه کنید:

نوزاد وزن اضافه نمی نماید.

به شدت استفراغ می نماید، طوری که محتویات معده با فشار از دهان او خارج می گردد (استفراغ جهنده، projectile vomiting).

مایعی سبز یا زرد بالا می آورد.

خون یا موادی شبیه تفالهٔ قهوه را بالا می آورد.

از خوردن غذا امتناع می نماید.

در مدفوع او خون وجود دارد.

دچار مشکل تنفسی یا سرفهٔ مزمن شده است.

در 6 ماهگی یا پس از آن آغاز به استفراغ نموده است.

پس از خوردن غذا به طور غیرطبیعی، کج خلق و تحریک پذیر می گردد.

برخی از این موارد می تواند نشانه ٔ مسائل جدی ولی درمان پذیری مانند GERD یا انسداد در دستگاه گوارش باشد.

دلیل رفلاکس نوزاددر نوازدان حلقهٔ ماهیچه ای میان مری و معده که اسفنکتر تحتانی مری (lower esophageal sphincter ، LES) نام دارد، هنوز کاملا رشد ننموده است. این مسئله موجب می گردد که اسفنکتر تحتانی مری در زمان نامناسب باز گردد و محتویات معده به سمت بالای مری نوزاد جریان پیدا کند. در حالت طبیعی LES فقط باید زمانی باز گردد که کودک غذایی را می بلعد و در زمان های دیگر باید بسته بماند تا محتویات معده در جای خود باقی بمانند و به مری برنگردند.

عوامل رفلاکس نوزاد در بچه ها مختلف، مشترک بوده و در بیشتر موارد اجتناب ناپذیر هستند. این عوامل عبارت اند از:

دراز کشیدن نوزاد در بیشتر مواقع؛

رژیم غذایی ای که بیشتر مایع است؛

زودرس بودن و پیش از موعد به جهان آمدن نوزادان.

گاهی رفلاکس نوزاد درنتیجهٔ شرایط جدی تری ایجاد می گردد، از جمله:

بیماری رفلاکس معده به مری یا GERD:

رفلاکس میزانی اسید دارد که می تواند پوشش داخلی مری را تحریک کند و به آن آسیب برساند.

تنگی پیلور (pyloric stenosis):در این بیماری دریچه ٔ میان معده و رودهٔ کوچک تنگ می گردد که از تخلیهٔ محتویات معده به رودهٔ کوچک جلوگیری می گردد.

عدم تحمل غذایی:وجود پروتئینی در شیر گاو، رایج ترین دلیل این مشکل است.

ازوفاژیت ائوزینوفیلیک (eosinophilic esophagitis):نوع خاصی از گلبول های سفید خون (به نام ائوزینوفیل، eosinophil) تجمع پیدا نموده و به پوشش داخلی مری آسیب می زنند.

عوارض رفلاکس نوزادمعمولا رفلاکس نوزاد به طور خودبه خود و بدون ایجاد مشکل جدی برای کودک رفع می گردد. ولی اگر کودک مشکل جدی تری مانند بیماری رفلاکس معده به مری داشته باشد، به خوبی و به طور طبیعی رشد نخواهد کرد.

برخی از پژوهش ها نشان می دهد نوزادانی که به طور مکرر دچار استفراغ می شوند، ممکن است که پس از دوران کودکی بیشتر مستعد ابتلابه بیماری رفلاکس معده به مری باشند.

تشخیص دلیل رفلاکس نوزاددر ابتدا پزشک کودک را معاینهٔ فیزیکی می نماید و درمورد علائم و نشانه های رفلاکس او سؤالاتی می پرسد. اگر کودک سالم باشد، رشد طبیعی داشته باشد و شاد به نظر برسد، معمولا احتیاجی به آزمایش های بیشتر وجود ندارد.

در صورت احتیاج به آزمایش و آنالیز بیشتر، پزشک می تواند موارد زیر را توصیه کند:

سونوگرافی:

از این تصویربرداری برای شناسایی تنگی پیلور استفاده می گردد.

تست های آزمایشگاهی:از آزمایش خون و ادرار می توان برای شناسایی یا رد کردن علل احتمالی استفراغ مکرر و وزن گیری ناکافی استفاده کرد.

پایش پ هاشِ مری (esophageal pH monitoring):پزشک برای میزان گیری اسیدیتهٔ مری، لولهٔ باریکی را از درون بینی یا دهان نوزاد وارد مری می نماید. این لوله به دستگاهی متصل است که میزان اسیدیته را آنالیز می نماید. ممکن است لازم باشد که کودک در زمان انجام این آنالیز در بیمارستان بماند.

تصویربرداری با اشعهٔ ایکس:استفاده از این تصاویر به شناسایی ناهنجاری های موجود در مجرای گوارشی مانند انسداد یاری می نماید. ممکن است پیش از تصویربرداری به کودک مایع کنتراست داده گردد. (مایع کنتراست که حاوی باریم است، مانند پوششی روی دیوارهٔ داخلی مجرای گوارشی را می پوشاند و موجب می گردد تصاویر شفاف تر و واضح تری به دست بیاید.)

آندوسکوپی فوقانی (upper endoscopy):لولهٔ ویژه ای مجهزبه لنز دوربین و چراغ (آندوسکوپ) از دهان کودک وارد مری، معده و بخش ابتدایی رودهٔ کوچک می گردد. ممکن است که برای تجزیه وتحلیل بیشتر، نمونه هایی از بافت نیز برداشته گردد. معمولا آندوسکوپی نوزادان و بچه ها با بیهوشی عمومی انجام می گردد.

درمان رفلاکس نوزادمعمولا رفلاکس نوزاد خودبه خود رفع می گردد. در این مدت ممکن است که پزشک موارد زیر را به شما توصیه کند:

دادن وعده های غذایی کوچک تر در دفعات بیشتر به کودک؛

قطع کردن شیردهی برای آروغ زدن کودک؛

به طور عمودی نگه داشتن کودک به مدت 20 تا 30 دقیقه پس از شیر خوردن.

در صورت تغذیهٔ کودک با شیر مادر، حذف محصولات لبنی، گوشت گاو یا تخم مرغ از رژیم غذایی مادر برای آنالیز اینکه آیا کودک به چیزی آلرژی دارد.

تغییر نوع شیرخشکی که برای تغذیهٔ کودک خود استفاده می کنید.

استفاده از میزانٔ متفاوتی از سرشیشهٔ شیر کودک. اگر سرشیشهٔ شیر بیش از حد بزرگ یا کوچک باشد، موجب می گردد که همراه شیر، هوا نیز وارد دهان کودک گردد.

غلیظ تر کردن شیر خشک یا شیر مادر دوشیده شده، به میزان اندک و به طور تدریجی، با سریال برنج (rice cereal). گرچه این روش، راهکار معقولی به نظر می رسد، ولی افزایش غلظت شیر موجب اضافه کردن کالری های غیرضروری به رژیم غذایی کودک می گردد.

مصرف دارومصرف داروهای رفلاکس برای بچه های با رفلاکس بدون عارضه توصیه نمی گردد. زیرا این داروها از جذب کلسیم و آهن جلوگیری می نمایند و خطر ابتلابه عفونت های روده ای و تنفسی خاصی را افزایش می دهند.

ولی می توان داروهای مسدودنمایندهٔ اسید (acid-blocking medication) مانند رانیتیدین برای نوزادان یک ماهه تا یک ساله یا امپرازول منیزیم (omeprazole magnesium، با نام تجاریِ پریلوسک، Prilosec) برای بچه ها یک ساله یا بزرگ تر را برای مدتی کوتاه امتحان کرد، اگر کودک شما:

وزن گیری نوزاد خوب نیست و درمان های محافظه کارانه تر اثر ننموده اند.

از غذا خوردن امتناع می نماید.

شواهدی از التهاب مری دارد.

دچار آسم و رفلاکس مزمن است.

عمل جراحیدر موارد نادر، با استفاده از عمل جراحی اسفنگتر تحتانی مری تنگ می گردد تا از بازگشت اسید به مری جلوگیری گردد. این عمل که فاندوپلیکیشن (fundoplication) نام دارد، معمولا تنها زمانی انجام می گردد که رفلاکس به میزان ای شدید است که از رشد کودک جلوگیری می نماید یا در تنفس کودک اختلال ایجاد می نماید.

شیوهٔ زندگی و درمان های خانگیبرای به حداقل رساندن رفلاکس نوزاد:

در هنگام شیر خوردن، کودک را در حالت عمودی نگه دارید و در صورت امکان نیز 30 دقیقه پس از شیر خوردن او را در حالت نشسته نگه دارید، زیرا جاذبه موجب می گردد که محتویات معده در جای خود بمانند. دقت کنید که وقتی کودک شیر خورده است او را تکان ندهید.

شیر دادن به مقادیر کمتر و در دفعات بیشتر را امتحان کنید. اگر از شیشهٔ شیر استفاده می کنید، کمی کمتر از میزان معمول در شیشه شیر بریزید و اگر کودک با شیر مادر تغذیه می گردد، کمی زمان شیر دادن را کوتاه تر کنید.

به کودک زمان بدهید که آروغ بزند. آروغ های مکرر درطول شیر خوردن و پس از آن، مانع از تجمع هوا در معدهٔ کودک می گردد.

کودک را به پشت بخوابانید. بیشتر نوزادان باید به پشت خوابانده شوند، حتی اگر دچار رفلاکس می شوند.

به یاد داشته باشید که رفلاکس نوزاد معمولا چندان نگران نماینده نیست. فقط وقتی او را بیرون می برید، به تعداد کافی پیشبند و پارچهٔ رودوشی برای استفراغ نوزاد (burp cloth) دم دست داشته باشید.

آمادگی برای مراجعه به پزشکاگر رفلاکس پس از نخستین جشن تولد کودک شما نیز ادامه پیدا کرد یا اگر کودک نشانه هایی مانند وزن گیری ناکافی و مسائل تنفسی دارد، ممکن است به پزشکی ارجاع داده شوید که در بیماری های دستگاه گوارشی بچه ها تخصص دارد (متخصص بیماری های گوارشی بچه ها).

کارهایی که می توانید انجام بدهیدعلائم مشاهده شده در کودک شامل تکرر و دفعات بالا آوردن غذا و میزان مایعی را که بالا می آورد، بنویسید.

اطلاعات مهم پزشکی را بنویسید، اطلاعاتی مانند فاصله های زمانی شیر دادن به کودک، مدت زمانی که شیردادن به نوزاد طول می کشد و بِرَند شیرخشکی که برای نوزاد خود استفاده می کنید.

سؤالاتی را که می خواهید از پزشک بپرسید، یادداشت کنید.

سؤالاتی که می توانید از پزشک بپرسید

محتمل ترین دلیل مسائل و علائم فرزند من چیست؟

آیا کودک من به آزمایش احتیاج دارد؟

چه روش های درمانی وجود دارد؟

آیا باید چگونگی تغذیه یا نوع شیر یا غذای کودک را تغییر دهم؟

علاوه بر سؤالاتی که آماده نموده اید، هر سؤال دیگری را نیز که درطول دیدار با پزشک برای تان مطرح می گردد، بپرسید.

پزشک چه کارهایی انجام می دهداحتمالا پزشک نیز سؤالاتی از شما می پرسد، ازجمله:

علائم و نشانه های رفلاکس کودک شما چه زمانی آغاز شد؟

آیا کودک پس از هر وعدهٔ غذایی، بالا می آورد یا فقط گاهی این اتفاق می افتد؟

آیا اخیرا تغذیهٔ کودک با شیر مادر را کنار گذاشته و با شیرخشک او را تغذیه می کنید؟ یا آیا شیرخشک کودک را تغییر داده اید؟

هر چند وقت یک بار به کودک شیر یا غذا می دهید و کودک هر بار چقدر غذا می خورد؟

اگر افراد مختلفی از کودک مراقبت می نمایند، آیا همواره به یک شیوه به کودک غذا می دهند؟

آیا چیزی موجب بهتر یا بدتر شدن علائم رفلاکس کودک شما می گردد؟

منبع: سایت چطور

منبع: راسخون