رابطه بیماری پارکینسون با آپاندیس - تور استانبول

مطالعه اخیر پژوهشگران موسسه وان اندل(Van Andel Institute) ایالات متحده آمریکا نشان می دهد، خطر ابتلا به بیماری پارکینسون در افرادی که در سنین پایین آپاندیس خود را با عمل جراحی برداشته اند، بسیار کمتر از دیگر افراد است.

آپاندیس زائده ای کوچک و انگشتی شکل است که از روده بزرگ منشعب می گردد. این زائده به سرانجامی روده کور(Cecum) متصل است. در جدار این عضو بافت لنفاوی فراوانی موجود است. طول آپاندیس بین 2 تا 2 سانتی متر است و قطر آن نیز بین 6 تا 8 میلی متر است. عفونت و التهاب در آن منجر به آپاندیسیت(Appendicitis) می گردد. آپاندیسیت حاد، یک بیماری عفونی با علل مختلف است. روند شایع آن، تهاجم باکتری به دیواره آپاندیس می باشد. راه های مختلف ایجاد آپاندیسیت نیز انسداد داخل لوله ای، تجمع مواد مدفوعی، هایپرپلازی لنفوئید، خوردن اجسام خارجی، پارازیت ها و تومورها هستند.

تحقیقات پژوهشگران نشان می دهد که آپاندیس می تواند حجم زیادی از پروتئین های سمی را که در پیشرفت پارکینسون دخیل هستند، کنترل کند. مطالعه اخیر این فرضیه را که بیماری پارکینسون، منشا و علتی خارج از مغز دارد پررنگ تر می نماید. بیماری پارکینسون برای اولین بار توسط دانشمند بریتانیایی دکتر جیمز پارکینسون(James Parkinson) در سال 87 میلادی توصیف شد و بنابراین نام این بیماری از روی نام وی برداشته شد.

این بیماری همان لرزش در وضعیت استراحت است که شیوع آن بیشتر در سنین پیری است اما در جوانان هم دیده می گردد شیوع آن در تمام مناطق جهان یکسان است یعنی درصد شیوع بیماری با تغییر در منطقه خیلی فرق نمی نماید. بطور کلی این بیماری بر اثر از بین رفتن سلول های ترشح نماینده ماده ای به نام دوپامین رخ می دهد. افزایش نسبت استیل کولین به دوپامین در غده های قاعده ای مغز موجب علائم ترمور، سفتی عضلات و کندی حرکات می گردد. بیماری پارکینسون بر اساس دو علامت یا بیشتر از چهار علامت اصلی معین می گردد. ارتعاش و لرزش دست و پا در حالت استراحت، کندی حرکات، سختی و خشک شدن دست و پا و بدن و نداشتن تعادل این چهار علامت اصلی را تشکیل می دهند.

در مراحل اولیه بیماری، ارتعاش اندام ملایم و معمولا در یک طرف بدن وجود دارد و احتیاجی نیز به درمان ندارد اما با پیشرفت بیماری فردی که دست لرزان خود را در جیب یا پشت خود پنهان می نماید یا چیزی را برای کنترل ارتعاش مدام در دست می گیرد، دیگر قادر به پنهان کردن لرزش های شدید اندام به ویژه به هنگامی که می خواهد تمرکز بیشتری به خود دهد نیست.

پژوهشگران در این مطالعه، داده های بیش از .7 میلیون فرد را که بیش از 5 هزار نفر از آنها در طول زندگی خود عمل آپاندکتومی انجام داده بودند را مورد آنالیز قرار دادند.

در هنگام آپاندیسیت حاد تنها راه درمان جراحی و برداشتن آپاندیس است. به این عمل آپاندکتومی یا آویزه برداری(appendectomy) می گویند.

آپاندکتومی بیشتر با بیهوشی عمومی یا بی حسی موضعی و برش باز شکمی انجام می گیرد ولی با لاپاروسکوپ نیز قابل انجام است. بافت آپاندیس برداشته شده جهت آنالیز بیشتر به آزمایشگاه آسیب شناسی فرستاده می گردد.

در سرانجام نتایج مطالعات پژوهشگران نشان داد، خطر ابتلا به بیماری پارکینسون در افرادی که زائده آپاندیس را در بدن خود ندارند، 9 درصد کمتر از دیگر افراد است و اگر روزی به این بیماری مبتلا شوند، ابتلا آنها به این بیماری به طور متوسط 3.6 سال دیرتر از افراد دارای آپاندیس تشخیص داده می گردد. نکته جالب توجه پژوهش مذکور این است که خطر ابتلا به بیماری پارکینسون در افراد ساکن مناطق روستایی که عمل آپاندکتومی انجام داده اند، 25 درصد کمتر از بقیه افراد نشان داده شد. البته برخی فرضیات وجود دارند که احتمال ابتلا افراد روستایی به بیماری پارکینسون بیشتر است و اگر این فرضیه ها صحیح باشند، می توان برخی از عوامل ناشناخته محیطی را نیز به خطرات ابتلا به بیماری پارکینسون اضافه نمود.

آنچه که این مطالعه را کمی خاص تر و مهم تر از یک مطالعه معمولی جلوه می دهد، این است که این پژوهش، توسط گروهی از دانشمندان برجسته صورت گرفته است. دانشمندان در این پژوهش علت بالقوه ارتباط بین آپاندیس و خطر ابتلا به پارکینسون را مورد آنالیز قرار داده اند. معینه پاتولوژیک بیماری پارکینسون، مرگ سلولی پیش رونده نورون های ترشح دوپامین مغز است. پژوهش اخیر نشان داده است که وجود ترکیبات پروتئینی سمی، به نام اجسام لوی(Lewy bodies)، ممکن است در پیشرفت این بیماری دخیل باشند.

اجسام لِوی دانه های غیرعادی پروتئین ها هستند که درون سلول های عصبی در بیماری های پارکینسون، زوال عقل و تعدادی دیگر از بیماری ها، گسترش پیدا می نمایند. این اجسام زیر میکروسکوپ در حین بافت شناسی مغز، قابل شناسایی هستند. اجسام لوی به صورت توده های دایره شکل هستند که باعث جابه جایی دیگر اجزا سلولی می شوند. اجسام لوی توده های کروی از پروتئین آلفا سینوکلین(alpha-synuclein) هستند.

بخش دوم این مطالعه، شامل آنالیز بافت آپاندیس 48 فرد سالم در سنین مختلف و بدون بیماری پارکینسون بود. در همه این افراد، پروتئین آلفا سینوکلین در آپاندیس را نشان داد. شکل آلفا سینوکلین موجود در بافت آپاندیس به طور قابل توجهی مشابه آنچه در مغز بیماران پارکینسون بود، دیده شد. ویویان لابری(Viviane Labrie) نویسنده ارشد این مطالعه گفت: ما با انجام آزمایشات دریافتیم که ساختار پاتوژنیک پروتئین آلفا سینوکلین در آپاندیس افراد سالم وافراد مبتلا به پارکینسون بسیار زیاد بود.

دانشمندان این مطالعه اظهار کردند که این وجود احتمالی آلفا سینوکلین در آپاندیس به هیچ وجه تنها علت بیماری پارکینسون نیست. در واقع، رمز و راز اصلی مطرح شده توسط این تحقیق بیشتر در مورد این است که یک پروتئین خاص می تواند در آپاندیس انباشته شده و سپس از آپاندیس به مغز گسترش یابد. هدف دانشمندان در این پژوهش این نبود که بگویند با برداشتن آپاندیس، از بیماری پارکینسون دور بمانید بلکه هدف آنها نشان دادن ارتباط مهم و حیاتی بین روده و مغز بود.

این مطالعه در مجله Science Translational Medicine منتشر شد.

5656