مغلطه ی برنده سالاری (Survivorship Fallacy) ، مغلطه به زبان آدمیزاد (214) - تور استانبول

معادل انگلیسی: Survivorship Fallacy

معادل های جایگزین: سوگیری برنده سالاری

الگوی منطقی:

تعداد برندگان X و تعداد بازندگان Y است.

ما فقط اظهارات برندگان را می شنویم.

بنابراین بر اساس اظهارات X برنده نتیجه گیری می کنیم.

مثال 1:

اجازه دهید از مثال سوانح رانندگی استفاده کنیم، چون داده زیادی در این حوزه جمع آوری شده است. طبق گزارش مدیریت امنیت جاده ای بزرگراه های کشور، هر ساله حدود 32000 نفر در جاده های ایالات متحده بر اثر سانحه رانندگی کشته می شوند. تعداد افراد دخیل در سوانح رانندگی مرگبار دو برابر این رقم است؛ این یعنی نیمی از افراد دخیل از سانحه جان سالم به در می برند و نیمی دیگر کشته می شوند. فرض کنید 80٪ افراد دخیل در سوانح رانندگی از منشاء قدرتی ماوراءطبیعه درخواست می نمایند جان شان را نجات دهد. با توجه به برابری نسبی تعداد بازماندگان و کشته شدگان، 25600 نفر از کسانی که از ماوراءطبیعه طلب نجات می نمایند کشته می شوند و 25600 نفر از کسانی که از ماوراءطبیعه طلب نجات می نمایند زنده می مانند تا از ناجی معجزه آسایشان پیش بقیه تعریف نمایند. حالا باید در این محاسبه آن 20٪ از بازماندگان را که از ماوراءطبیعه طلب نجات نکردند، اما زنده ماندند، لحاظ کنیم. تعدد آن ها 6400 نفر است. اگر این خط فکری را دنبال کنیم، به گروه 32000 نفره ای از بازماندگان می رسیم که 80٪شان به لطف دخالت عاملی ماوراءطبیعه از مرگ نجات داده شده اند. با این حال، باید در نظر گرفت که مرده ها نمی توانند حرف بزنند، برای همین آن 80٪ از افرادی را که از ماوراءطبیعه طلب نجات کردند ولی درخواست شان نادیده گرفته شد، فراموش می کنیم. با توجه به سوگیری شناختی برنده سالاری، داده ای یک طرفه داریم و بر اساس آن به نتیجه ای مغلطه آمیز می رسیم: درخواست نجات از یک منشاء ماوراءطبیعه آدم را از مرگ نجات می دهد.

مثال 2:

یکی از ابزار کلاه برداران و فریبکارانی که از اطلاعات ناچیز مردم در حوزه آمار و ارقام سوءاستفاده می نمایند سوگیری شناختی برنده سالاری است. یکی از کلاهبرداری های رایج در این زمینه سهام فروش غیبگو است. کلاهبردار به تعداد زیادی از افراد (مثلاً 10 میلیون نفر) ایمیل می فرستد و در آن ادعا می نماید که سابقه فوق العاده در تشخیص سهام پرسود دارد. در ادامه می گوید انتظار ندارم حرف من را باور کنید، من این را به شما ثابت می کنم. کافی ست به من اجازه دهید مدت یک هفته ی پیاپی، هر روز سهامی انتخاب کنم که ارزش آن روز به روز بیشتر می گردد. وقتی از ارزش سهامی انتخابی من مطمئن شدید، می توانید تماس بگیرید و همکاری تان را آغاز کنید.

کارکرد این کلاهبرداری به توضیح زیر است:

روز اول: پنج سهام مختلف انتخاب می شوند و هرکدام شان به عنوان سهام برنده به 2 میلیون نفر ارسال می شوند. فرض را بر این می گیریم که از این پنج سهام، سه تایشان درآمدزایی می نمایند و دوتایشان نمی نمایند. 4 میلیون نفری که سهام فاقد سود را دریافت کردند از فهرست حذف می شوند (این افراد معادل بازنده ها یا مرده ها هستند).

روز دوم: 5 سهام دیگر انتخاب می شوند. این بار، سهام فقط به بازماندگان فرستاده می گردد؛ حدوداً 1.2 میلیون نفر یکی از این سهام جدید را دریافت می نمایند. از بین سهام جدید شاید فقط دوتایشان سهام برنده باشد. این یعنی 2.4 میلیون نفر سهام برنده را دریافت می نمایند؛ دومین روز پیاپی! احتمالاً خودتان می توانید بقیه اش را حدس بزنید…

…

روز هفتم: در آخرین روز، حدوداً صد هزار نفر در فهرست باقی مانده اند. این صد هزار نفر کسانی هستند که هر هفت روز سهام برنده را دریافت نموده اند و مطمئناً خیلی هایشان به این نتیجه رسیده اند که ادعای اولیه کلاهبردار صحت دارد. به هر حال، وقتی یک بابایی با اعتماد به نفس ادعا کند که می تواند 7 روز پیاپی سهام برنده را برایتان انتخاب کند و این کار را هم انجام دهد، چندان جای شک باقی نمی ماند، مگر نه؟

هدایت: هرگاه دیدید کسی می خواهد به شما خدمات معجزه آسای خرید سهام اش را ارائه کند یا شما را به یکی از پیروان مذهب جدیدش تبدیل کند، به سوگیری شناختی برنده سالاری و تاثیر آن در نتیجه گیری های گمراه نماینده فکر کنید.

منابع:

Swedroe, L. E. (2005). The Only Guide to a Winning Investment Strategy Youll Ever Need: The Way Smart Money Preserves Wealth Today. St. Martins Press.

ترجمه ای از:

Logically Fallacious