پاک کردن خاطرات ناخوشایند - تور استانبول

پاک کردن خاطرات ناخوشایند

مترجم: سمیه مهرعلی

دانشمندان در جست و جوی روش هایی هستند که بتوان خاطرات بد گذشته را برای همواره از مغز پاک کرد. البته این کار، به اسم درمان برای کسانی استفاده خواهد شد که در اثر یک خاطره شوک آور یا هراس انگیز قدیمی، دچار استرس های شدید و بیماری شده اند

خواندن این مطلب، معنای تازه ای به ارتباط با کودک درونتان می بخشد. بازگشت موقت فکر به حالتی شبیه کودکی، می تواند یاری کند تا خاطره ای ناراحت نماینده برای همواره پاک گردد. این حالت می تواند به افرادی که از اختلالاتی مثل استرس و ترس رنج می برند، یاری کند.

در همایش علمی مغز و اعصاب در سن دیگو، محققان روش هایی را مطرح کردند که می توان با آنها، بخش اصلی خاطرات ترس را از بین برد.

بیشتر تکنیک ها بر مبنای رفتار درمانی ای به نام خاموش سازی طراحی شده اند. در این روش ها، پزشکان مکررا با ایجاد حالت های ترس در محیط های امن، برآنند که تداعی نماینده های ترس را از بین ببرند. در حالی که این گونه می توانند علائم بیماری را کاهش دهند، اما در بزرگسالان خاطره اصلی ترس باقی می ماند و این بدین معناست که در آینده امکان احیای مجدد، وجود دارد.

نظریه پاک شدن کامل خاطره، برگرفته از تحقیقی ریو بچه موش ها است. در این تحقیق، روش درمانی خاموش سازی کاملا ترس را از بین برد، به صورتی که دیگر بازگشتی هم وجود نداشت. تشخیص چنین تغییراتی در دورانی بین کودکی و نوجوانی در مغز جانور جونده ای مانند موش، احتمالا به محققان یاری می نماید تا جنبه هایی از سیستم شبه کودک را ایجاد و حالتی را در افراد القا نمایند که دیگر پس از گذراندن دوره درمان، بازگشتی به خاطرات بد نداشته باشند.

یکی از امیدوار نماینده ترین روش ها، روشی است که در آن مدتی فکر افراد بزرگسال، شبیه دوران کودکی شان می گردد؛ یعین حالت انعطاف پذیر به خود می گیرد. به نظر می رسد فرایند یادآوری خاطره که تقویت مجدد نامیده می گردد، برای چندین ساعت فکر را انعطاف پذیر می نماید. طی این مدت، امکان دارد خاطره، کمرنگ و حتی به صورت بالفعل پاک گردد.

دانیل اسکیلر در دانشگاهی در نیویورک و همکارانش، با نشان دادن مربعی آبی همزمان با وارد کردن شوک الکتریکی به داوطلبان، این فرضیه را آزمایش کردند. زمانی که به داوطلبان تنها مربعی آبی نشان داده شد، تغییرات کمی در تعرقشان ایجاد شد که نشانه ای از پاسخ به ترس است.

اسکیلر روز بعد، تنها با یک بار نشان دادن مربع آبی و شوک الکتریکی، خاطره ترس را در برخی داوطلبان دوباره یاد آوری کرد. طی دوره تقویت مجدد، نامیده می گردد، برای چندین ساعت فکر را انعطاف پذیر می نماید. طی این مدت، امکان دارد خاطره، کمرنگ و حتی به صورت بالفعل پاک گردد.

دانیل اسکیلر در دانشگاهی در نیویورک و همکارانش، با نشان دادن مربعی آبی همزمان با وارد کردن شوک الکتریکی به داوطلبان، این فرضیه را آزمایش کردند. زمانی که به داوطلبان تنها مربع آبی نشان داده شد، تغییرات کمی در تعرقشان ایجاد شد که نشانه ای از پاسخ به ترس است.

اسکیلر روز بعد، تنها با یک بار نشان دادن مربع آبی و شوک الکتریک، خاطره ترس را در برخی داوطلبان دوباره یادآوری کرد. طی دوره تقویت مجدد، محققان برای کنترل خاطره، داوطلبان را مکررا در معرض مربع آبی بدون شوک الکتریکی قرار دادند.

داوطلبان تحت درمان خاموش سازی به همراه دوره تقویت مجدد، از داوطلبان بدون این دوره، عکس العمل تعرق بسیار کمتری از خود نشان دادند و بعلاوه خاطره شان برای همواره از بین رفت.

بعدها اسکیلر، گروه سومی از داوطلبان شرکت نماینده در آزمایش اولیه اش را فراخواند. وی گفت: یک سال پس از شرطی سازی در برابر ترس، آنهایی که تنها تحت روش درمانی خاموش سازی قرار گرفته بودند، عکس العملی شدید به مربع نشان دادند اما آنهایی که در این روش، دوره تقویت مجدد را هم گذراندند، هیچ گونه عکس العملی مبنی بر ترس از خود بروز ندادند.

عدم توانایی پاک کردن خاطره ترس در بچه موش ها، همزمان با ظهور شبکه عصبی در مغز به نام (PNN) (1) رخ داد. این شبکه، در واقع ساختار پروتئینی گلیکوژنی بسیار منظمی است که ناحیه ای در مغز مانند آمیگدالا را در بر گرفته است. آمیگدالا، دارای عصب های کوچک و به هم مرتبط و مسئول فرآیند ترس است.

این مطلب نشانگر این است که احتمالا در مغز بزرگسالان، پی ان ان نقش بازدارنده ای در فرآیند پاک شدن خاطرات ترس دارد. سریل هری در مرکز مغز و اعصاب در بوردو فرانسه و همکارانش، به این نتیجه رسیدند که با تخریب پی ان ان، می توان سیستم را به حالت شبه کودک برگرداند. آنها موش های بچه و نوجوان را در معرض شرطی سازی ترس و به دنبالش درمان خاموش سازی قرار دادند، سپس آزمایش کردند که ببینند آیا ترس مجددا احیا می گردد یا خیر. همچون بچه موش ها، در موش های نوجوانی که پی ان ان آنها تخریب شده بود، خاطرات نتوانستند بازیابی شوند.

از آنجایی که پی ان ان قابل بازگشت است، هری اسم می نماید که با این روش به طور موقت پی ان ان در انسان کاهش می یابد و خاطره آزار دهنده برای همواره پاک می گردد، بدون این که آسیب بلندمدتی به حافظه برسد. وی بیان می نماید: باید منشا نهانی ترس، مثلاً برای سربازان رفتن به جنگ، را بیابیم. این نتایج پیشنهاد می نماید که اگر قبل از واقعه ای نارحت نماینده، آنزیمی را برای کاهش پی ان ان تزریق کنیم، بعدها می توانیم با استفاده از درمان خاموش سازی آن خاطره بد را راحت تر پاک کنیم.

راجر کِلم از دانشکده پزشکی در مریلند، اشاره می نماید برای افرادی که در حال حاضر از خاطرات ناراحت نماینده ای رنج می برند، به جای تمرکز بر این مسئله، بهتر است به حذف کلسیم از عصب های آمیگدالا توجه کنیم.(این کلسیم در واقع گیرنده های نفوذ پذیر آمینوهیدروکسی متیل ایزوکسازول پروپیونیک اسید است و جز کلیدی در پاک کردن حافظه کودک به شمار میرود.)

وی می افزاید: با برداشتن این گیرنده ها در بزرگسالان، احتمالاً توانایی ما هم در پاک کردن خاطره افزایش می یابد.

پیرزبیشاپ می گوید: گروهی هستند که روش سنتی، برای درمان ناراحتی روحی شان موثر نیست و گاهی اوقات، می توان از دارو به اسم وسیله ای برای پاک کردن و یا کمرنگ کردن خاطره استفاده کرد.

پی نوشت ها :

1 Perineuronal net

منبع: نیوساینتیست

منبع: دانشمند، شماره 576

منبع: راسخون