روایتی از تاریخ مبادلات تجاری و فرهنگی ایران و چین - تور استانبول

با ما همراه باشید و با تورهای چین از شگفت انگیزترین کشور دنیا دیدن کنید بر روی دیوار چین سلفی بگیرید، از قصر ممنوعه دیدن کنید و در خیابان شانگهای پیشرفته ترین آسیا قدم بزنید.

وی ادامه داد: جاده ابریشم شبکه ای از راستاهای تجاری بود که به طور رسمی در دوران سلسله هان چین تاسیس شده و ارتباط بین مناطق تجارت در جهان باستان را برقرار می کرد. اگرچه جاده ابریشم تنها شاهراه از شرق به غرب نیست، اما اصطلاح راستا ابریشم به طور فزاینده مورد علاقه مورخان قرار گرفته است هر چند عنوان جاده ابریشم شایع تر و به رسمیت شناخته شده تر است. اما هر دو واژه Seidenstrasse (جاده ابریشم) و یا Seidenstrassen(راستا ابریشم) برای این شبکه از جاده ها توسط فردیناند فون ریشتهوفن، جغرافیدان و مسافر آلمانی در سال 1877 میلادی ابداع شد. این شبکه به طور منظم از 130 پیش از میلاد، که هان رسما تجارت با غرب را باز کرد، تا سال 1453 ، هنگامی که امپراتوری عثمانی تجارت با غرب را تحریم کرد و راستاها بسته شد استفاده می شد.

وی اضافه نمود: عملا تاریخ جاده ابریشم قبل از تاریخ سلسله هان و در سرزمین پارس تحت عنوان جاده سلطنتی، به عنوان یکی از شریان های اصلی جاده ابریشم به خدمت گرفته می شد، که در طول امپراتوری هخامنشی تاسیس شد یعنی 500تا 330 پیش از میلاد.

راه شاهی پارسی از شوش، آغاز شد

مقیم نژاد بیان نمود: راه شاهی پارسی از شوش، آغاز شده و به دریای مدیترانه در آسیای صغیر (ترکیه مدرن و روز) کشیده می شد و فرستادگان شاهی در طول راستا ایستگاه های پستی با اسبهای تازه نفس پیامها را به سرعت در سراسر امپراتوری جابه جا می کردند. بیشترین ارزش جاده ابریشم تبادل فرهنگ بود. هنر، دین، فلسفه، تکنولوژی، زبان، علوم، معماری و هر عنصر دیگر تمدن به وسیله جاده ابریشم همراه با کالاهای تجاری بازرگانان از کشوری به کشور انجام رد و بدل شد.

مسئول موزه دوران اسلامی گفت: در طول این شبکه بیماری های مختلف نیزجابجا می شدند، به عنوان مثال گسترش طاعون در سال 542 قبل از میلاد که تصور می گردد به وسیله جاده ابریشم وارد قسطنطنیه شده و به نابودی امپراتوری بیزانس منجر شد.

مقیم نژاد بیان نمود: نام An-shi/ Anxi یک نام شناخته شده در متون شرقی است و به عنوان اشکانی (= ایران) ترجمه شده است. جاده ابریشم دروازه ای است که در آن فرهنگ های مختلف با یکدیگر برخورد می کردند.

او بیان نمود: اوج روابط بین ایران و چین در جهانی باستان، در دوران امپراتوری ساسانی بود. این رابطه دارای فراز و فرودهای فراوانی بود. در این دوره، صادرات ابریشم از چین به جهان به ویژه رم در انحصار ایران بود. از چین پارچه به ایران وارد می شد و کالاهای ایرانی از جمله فرش، لوازم آرایشی، مرجان، طلا و جواهر، رنگ، پارچه و انفیه به چین صادر می شد دانشمندان مسلمان نیز اطلاعات دقیقی از جاده ابریشم، شبکه روابط تجاری و مذهبی میان ایران و چین داشتند. داده های مختلف و منحصر به فرد در گزارش های نویسندگان مسلمان ایرانی قرون وسطی یافت می گردد که معمولا توسط بسیاری از محققان مورد غفلت قرار گرفته است.

وی توضیح داد: در دوره صفوی (1501-1722 میلادی) در ایران و سلسله مینگ (1368-1644م.) در چین رابطه بین دو طرف از جنبه های مختلف به سطح بالایی رسید. ظروف چینی های آبی و سفید یکی از مهم ترین آثار چینی هستند که بیشتر آنها مربوط به این دوره است. گنجینه چینی های آبی و سفید که در اصل به مقبره شیخ صفی الدین تعلق دارد، در موزه ملی ایران نگه داشته می گردد. اشیاء این مجموعه شامل چینی های ساخت کشور چین طی سالیان متمادی به صورت وقف، هدیه و نذر در کانون سیاسی - مذهبی مقبره شیخ صفی الدین گردآوری شده اند. این آثار علاوه بر ارزش تاریخی و فرهنگی آن، دارای ویژگی و اهمیت زیادی هستند چرا که متعلق به قدیمی ترین و معتبرترین موزه ایران یعنی آستان شیخ صفی الدین عارف بزرگ هستند.

دلایل وقف چینی ها در مقبره شیخ صفی الدین اردبیلی

وی اضافه نمود: یکی از بناهای زیبای مجموعه شیخ صفی الدین اردبیلی، تالار چینی خانه است. پس از درگذشت شاه عباس اول و در زمان شاه عباس دوم در سال 1648م. بنای چینی خانه به منظور حفظ و نگهداری چینی های با ارزش احداث شد. گنبد وسیع روی آن مشتمل بر چوب کاری مشبک است که دارای حفره های متعددی برای قرار دریافت ظروف چینی است. شکل این حفره ها با شکل ظروف چینی تطابق دارد.

مسئول موزه دوران اسلامی گفت: این مجموعه از راه های مختلف از جمله دیپلماتیک، هدیه و یا راه های معمول تجاری به دست آمده اند. احتمالا بعضی از آنها به وسیله مجموعه الغ بیگ است. تاریخ چینی کاملا روشن می نماید که تعدادی از چینی ها از راه هدایای دیپلماتیک به دست الغ بیگ رسید و احتمالا او اولین کسی بود که چینی خانه را بنا نهاد. به طوری که می توان گفت در اوایل قرن 9 هجری این مجموعه شکل گرفت. در هر حال مجموعه چینی ها مورد توجه ترین وارداتی بودند که از سده 15 و حتی از سده های پیشتر وارد ایران شدند.

وی بیان نمود: عمده این ظروف که تدوام 3 قرن چینی سازی در چین را از قرن 8 تا 10 هجری نشان می دهند توسط امپراطور چین، وان لیWan- Li به شاه عباس اولاهدا شده بود که شاه عباس نیز در سال 1612میلادی آن را وقف بقعه شیخ صفی الدین کرد. زمان وقف این آثار به بقعه همزمان بود با دوره حکومت وان لی (Wan-Li) که 30 سال بعد از آن نیز ادامه داشت. بیشتر این ظروف دارای مهر وقف شاه عباس هستند. مهر وقف شاه عباس بر روی چینیها تحت عنوان بنده شاه ولایت عباس وقف نمود بر آستان شاه صفی نیز موجود است و بر روی تعدادی از آنها نیز نشان دو تن از شهریاران سلسله مینگ به نامهای چیاچینگ (A.D. Chia Ching 1522- 1566) و وان لی وجود دارد. وان لی در دوره سلطنت خود دو مجموعه بزرگ از آثار برگزیده چینی های لعابدار را برای دو حکمران قدرتمند معاصر خود جهانگیر شاه بابری در هندوستان و شاه عباس صفوی در ایران هدیه فرستاد.

مقیم نژاد گفت: این چینی ها از نظر تنوع، تعداد، و نقوش آن جزو یکی از غنی ترین مجموعه های چینی در جهان به شمار می آید. تا کنون تعداد کمی از این چینیها در نمایشگاههای داخل و خارج از ایران به نمایش درآمده اند اما کل این مجموعه به طور یکجا مطالعه و معرفی نشده است. این مجموعه نفیس شامل شماری از چینی های آبی و سفید، سفید یکرنگ، لاجوردی یکرنگ، زرد یکرنگ رنگارنگ، قهوه ای و سلادون است. بعضی از نمونه هایی از چینی های آستان شیخ صفی الدین اردبیلی در موزه دوران اسلامی، موزه ملی ایران موجود است.